Skip to content

Kutsal Kitap Nasıl Tercüme Edilmiştir?

  • by

Kutsal Kitap genellikle orijinal dillerinde (İbranice ve Yunanca) okunmaz. Bunun nedeni bu dillerde mevcut olmaması değildir. Araştırmacılar, Kutsal Kitap’ı orijinal dillerde okuyabilmek ve incelemek amacıyla üniversitede Yunanca ve İbranice öğreniyorlar. (Tevrat’ı orijinal dili olan İbranice olarak burada ve İncil’i de orijinal dili olan Grekçe’de burada görebilirsiniz). Bu genellikle Kutsal Kitap profesörlerinin çalışma biçimidir. Ancak düzenli inananlar genelde Kutsal Kitap’ı orijinal dillerinde okumaz veya incelemez, bunun yerine kendi anadillerindeki bir çeviriden okurlar. Bu nedenle, Kutsal Kitap orijinal dillerinde sıklıkla görülmez, bazılarının orijinal dillerin kaybolduğunu düşünmesine neden olurken, diğerleri çeviri sürecinin yolsuzluğa yol açtığını düşünür. Bu sonuçlara varmadan önce, ilk kitabın veya İncil’in çeviri sürecini anlamak daha iyidir. Bu makalede yapacağımız şey budur.

Çeviri ve Harf Çevirisi

Öncelikle çevirinin bazı temellerini anlamamız gerekir. Çevirmenler bazen, özellikle isimler veya başlıklar söz konusu olduğunda anlamdan ziyade benzer bir sesle çevirmeyi tercih ederler. Bu harf çevirisi olarak bilinir. Aşağıdaki şekilde çeviri ve harf çevirisi arasındaki fark gösterilmektedir. Arapça’dan ‘Tanrı’ kelimesini Türkçe’ye çevirmenin iki yolunu seçebilirsiniz. ‘Tanrı’yı’ verilen anlamla tercüme edebilir veya ‘Allah’ı’ elde etmek için sesle tercüme edebilirsiniz.


Bu şekil, bir dilden diğerine nasıl çeviri yapabileceğimizi veya tercüme edebileceğimizi göstermek için ‘Tanrı’ terimini kullanır

Son yıllarda İngilizce ve Arapça arasındaki artan alışverişle birlikte, “Allah” terimi İngilizce dilinde Tanrı anlamına gelen tanınmış bir kelime haline gelmiştir. Başlıklar ve anahtar kelimeler için çeviri veya harf çevirisi seçiminde mutlak bir ‘doğru’ veya ‘yanlış’ yoktur. Seçim, terimin alıcı dilinde ne kadar iyi kabul edildiğine veya anlaşıldığına bağlıdır.

Septuaginta

Kutsal Kitap’ın ilk çevirisi, İbranice Eski Antlaşma (= Tevrat ve Zebur) MÖ 250 yıllarında Yunancaya çevrildiğinde gerçekleşmiştir. Bu çeviri Septuaginta (veya LXX) olarak bilinir ve çok etkilidir. Yeni Antlaşma Grekçe yazıldığından, Eski Antlaşmanın birçok alıntısı Grek Septuagintasından alınmıştır.

Septuagintada Çeviri & Harf Çevirisi

Aşağıdaki şekil, tüm bunların çeviri aşamalarının kadranlarda gösterildiği günümüz Kutsal Kitaplarını nasıl etkilediğini göstermektedir.


Bu şekil Kutsal Kitap’ın modern dile çevrilmesindeki tercüme aşamasını gösterir

Orijinal İbranice Eski Antlaşma (Tevrat ve Zebur) 1. çeyrekte yer alır ve bugün Masoretik metinde ve Ölü Deniz Parşömenlerinde erişilebilir. Septuaginta bir İbranice -> Grekçe çevirisi olduğundan # 1’den # 2’ye kadar olan bir ok ile gösterilir. Yeni Antlaşma’nın kendisi orijinal olarak Grekçe yazılmıştır, bu da # 2’nin hem Eski hem de Yeni Antlaşma’yı içerdiği anlamına gelir. Alt yarıda (# 3) Kutsal Kitap’ın modern bir çevirisi vardır (örn. İngilizce). Oraya ulaşmak için Eski Antlaşma orijinal İbranice’den (1 -> 3) ve Yeni Antlaşma Grekçe’den (2 -> 3) çevrilir. Çevirmenler, daha önce açıklandığı gibi isimlerin ve başlıkların harf çevirisi veya tercüme edilmesine karar vermelidir. Bu, çevirmenlerin her iki yaklaşımı da alabileceğini gösteren harf çevirisi ve çeviri etiketli yeşil oklarla gösterilmiştir.

Septuaginta Kutsal Kitabın Yolsuzluğu Sorunu Üzerine Tanık

Septuaginta, MÖ 250 civarında İbranice’den çevrildiğinden beri (Grekçe’yi yine İbranice’ye çevirirsek), bu çevirmenlerin tercüme ettikleri İbranice el yazmalarında ne olduğunu görebiliriz. Bu metinler neredeyse aynı oldukları için bu, Eski Antlaşma metninin MÖ 250’den beri değişmediğini gösterir. Septuaginta, Orta Doğu ve Akdeniz’de yüzlerce yıldır Yahudiler, Hristiyanlar ve hatta putperestler tarafından okunmuştur ve günümüzde bile Orta Doğu’daki birçok kişi hala kullanır. Birisi (Hristiyanlar, Yahudiler veya bir başkası) Eski Antlaşmayı değiştirip bozarsa, Septuaginta İbranice metinden farklı olurdu. Ama aslında özünde aynıdırlar.

Benzer şekilde, örneğin İskenderiye/Mısır’da bir kişi Septuagint’i bozmuş olsaydı, İskenderiye’deki Septuagint el yazması kopyaları Orta Doğu ve Akdeniz’deki diğer Septuagint el yazmalarından farklı olurdu. Fakat aslında aynıdırlar. Böylece veriler bize Eski Antlaşma’nın bozulmadığını herhangi bir çelişki olmadan söylerler.

Çeviride Septuaginta

Septuagint, modern çeviriye yardımcı olmak için de kullanılır. Çeviri uzmanları Septuagint’i Eski Antlaşamanın daha zor pasajlarından bazılarını tercüme etmelerine yardımcı olmak için günümüzde dahi kullanıyorlar. Grekçe çok iyi anlaşılmıştır ve İbranice’nin zor olduğu bazı pasajlarda çevirmenler, Septuagint çevirmenlerinin 2250 yıl önce bu belirsiz pasajları nasıl anladığını görebilirler.

Çeviri / harf çevirisi ve Septuagint’i anlamak, ‘Mesih’ gibi İsa’ya ilişkin terimlerin nereden geldiğini anlamamıza yardımcı olur. Bu da İncil’in mesajını daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Bir sonraki bölümde buna bakacağız.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *